معرفی و تشخیص بیماری گلوکوم (آب سیاه) در سگ ها و گربه ها

 

گلوکوم در واقع افزایش فشار داخل چشمی (IOP) است. افزایش فشار داخل چشمی به تغییرات دژنراتیو مشخص در کره ی چشم، عصب بینایی و شبکیه منجر می شود که در نتیجه ی آن، بینایی حیوان کاهش پیدا می کند. فشار داخل چشمی بیش از 30-25 میلی‌متر جیوه در سگ ها و بیش از 31 میلی‌متر جیوه در گربه ها نشان دهنده ی گلوکوم است.

این بیماری زمانی تشکیل می شود که جریان نرمال زلالیه (به بیرون) دچار اختلال شود. گلوکوم بر دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود. گلوکوم اولیه در گربه ها نادر است. گلوکوم ثانویه در آن ها معمولا ناشی از در رفتگی عدسی یا یووئیت طولانی مدت است. گلوکوم ثانویه ناشی از یووئیت مزمن در گربه ها معمولا در گربه های پیر اتفاق می افتد (سنین بیش از 6 سالگی). گلوکوم اولیه در سگ ها در هر سنی بروز پیدا می کند، با این وجود در سنین متوسط بیشتر شایع است (9-4 سالگی).

این بیماری ممکن است نتیجه ی بیماری های اولیه چشم (زوایای فیلتراسیون باریک یا بسته و گونیو دیس ژنزیس که مستعد شدگی ژنتیکی دارند) باشد. نژاد های مدار شمالگان (از جمله نروژین الکهاند، هاسکی سیبری، مالاموت، آکیتا و ساموید)، سگ بوویه، باست هاند، چاو چاو، شارپی، اسپانیل ها (از جمله کاکر آمریکایی و انگلیسی، اسپرینگر ویلز و انگلیسی) مستعد به گلوکوم ناشی از گونبو دیس ژنزیس هستند. نژاد های چاو چاو، اسپانیل، شارپی و نژاد های عروسکی (از جمله شیتزو و پودل) مستعد گلوکوم ناشی از زوایای فیلتراسیون باریک هستند.

بیماری های دیگر چشم از قبیل در رفتگی عدسی اولیه، یووئیت قدامی، تومور داخل چشمی و هایفما (خونریزی در اتاق قدامی چشم) ممکن است علت اولیه ی گلوکوم باشند. نژاد های تریر (نژاد های بوستون، اسکاتلندی، منچستر، تریر کوچک، نورفولک، نروژی، یورکشیر، سیلی، جک راسل و فاکس) و شارپی مستعد گلوکوم ناشی از در رفتگی عدسی هستند. گلوکوم ثانویه ناشی از در رفتگی عدسی در سگ ها معمولا در سنین جوانی (6-2 سالگی) بروز پیدا کند. این بیماری کنترل نمی شود که دردناک است و به نابینایی منجر می شود.

گلوکوم ممکن است با ژنتیک مرتبط باشد؛ تصور بر این است که زوایای فیلتراسیون نا معمول ارثی باشد، اما شیوه ی وراثت پذیری آن نا مشخص است. این بیماری در برخی از نژاد ها شایع تر است.

علایم بالینی و پاتولوژیکی :

 

• این بیماری بدون استفاده از تونومتر (دیاپازون) به طور دقیق تشخیص داده نمی شود.
• درد آشکار (بلفارواسپاسم، حساسیت در مورد سر، ترشحات خونی تا خونی ـ موکوسی)؛ وجود چشم های کدر یا قرمز، کاهش بینایی معمولا قابل توجه نیست، مگر اینکه دو طرفه باشد (این علایم با انسداد زاویه ای حاد مرتبط است).
• علایم گلوکوم ثانویه به بیماری اولیه بستگی دارد.
• گلوکوم ناشی از یووئیت با درد (برای مدت طولانی)، ادم قرنیه و آنژکسیون صلبیه همراه است.
• گلوکوم ناشی از در رفتگی عدسی با درد حاد، آنژکسیون صلبیه و ادم قرنیه مرتبط است؛ عدسی ممکن است در اتاق قدامی دیده شود (در صورتی که ادم قرنیه شدید نباشد).
• در موارد یووئیت مزمن در گربه ها ممکن است هیچ نشانه ای از درد بروز پیدا نکند؛ با اتساع مردمک و بزرگ شدگی چشم همراه است.
• بزرگ شدگی کره ی چشم اولین علامتی است که توسط صاحبان مشاهده می شود.
• فشار داخل چشمی در گلوکوم اولیه حاد بیش از 30 میلی متر جیوه است که با انوفتالموس، آنژکسیون اپی اسکلرال، تیرگی منتشر قرنیه، اتساع مردمک و کاهش بینایی (فقدان رفلکس خطر و یا نبود رفلکس نور مردمک هم واکنش یا مستقیم) همراه است؛ عصب بینایی ممکن است ظاهر نرمالی داشته باشد یا ممکن است مسطح یا فنجانی شکل باشد.
• گلوکوم مزمن با بزرگ شدگی کره ی چشم، نواره های دسمه، نیمه در رفتگی عدسی به همراه هلال آفاکیک، آتروفی عصب بینایی و نکروز شبکیه ای همراه است.
• گلوکوم ناشی از یووئیت با افزایش فشار داخل چشمی، آنژکسیون اپی اسکلرال، ادم قرنیه، توده های التهابی در اتاق قدامی، میوز مردمک و برجستگی عنبیه همراه است.