آدنوویروس تیپ 1 سگ سانان (CAV-1) یا هپاتیت عفونی سگ (ICH)
هپاتیت عفونی سگ یک بیماری عفونی چند اندامی در سگ های خانگی، سگ سانان وحشی و خرس ها می باشد. در این مقاله می خواهیم به طور کلی به معرفی این بیماری، علایم بالینی، روش های تشخیصی و درمان این بیماری بپردازیم، پس با ما همراه باشید.
یک دناویروس فاقد پوشش از خانواده ی آدنوویریده در ایجاد این بیماری نقش دارد. ویروس عامل این بیماری میتواند ماه ها در محیط ماندگار باشد. این ویروس در برابر مایع های سفید کننده خانگی و بیشتر ضدعفونی کننده های دیگر حساس است و به راحتی به کمک آن ها می توان آن را از بین برد. عامل هپاتیت عفونی سگ آدنوویروس تیپ 1 است، اگرچه به آدنوویروس تیپ 2 (علت شایع تراکئوبرونشیت عفونی سگ سانان) خیلی شبیه است، دو ویروس کاملا جدا از هم هستند. دورهی کمون CAV-1 4 تا 9 روز است. ویروس CAV-1 از طریق تماس با ادرار، مدفوع یا بزاق آلوده در محیط وارد بدن میشود. سگ های آلوده، ویروس را تا 6 ماه دفع میکنند. حاملها (به ویژه وسایل و لوازم آلوده به ادرار) یک راه مهم برای انتقال بیماری هستند. وقتی ویروس وارد بدن میشود، ابتدا در لوزه ها تکثیر پیدا می کند و سپس به گره های لنفاوی مرتبط انتشار می یابد. ویروس از طریق جریان خون به بافت های کبدی، کلیه ها، طحال، شش ها و چشم ها گسترش پیدا می کند.
علایم بالینی
- CAV-1 اغلب در سگ های کمتر از یک سال بروز پیدا می کند. علایم بالینی این بیماری متنوع بوده و از فرم تحت بالینی (بدون علایم بالینی) تا حاد کشنده متغیر است.
- به علت تکثیر اولیهی ویروس در لوزه ها ممکن است سگ های آلوده، التهاب لوزه نیز داشته باشند، اگرچه صاحبان حیوان و دامپزشکان اغلب متوجه این علامت نمی شوند.
- CAV-1 اغلب با تب همراه است.
- هپاتیت و نکروز کبدی منجر به هپاتو آنسفالوپاتی میشود. هپاتو آنسفالوپاتی حالتی است که در آن اختلال عملکرد کبدی منجر به افزایش سطح آمونیاک در خون می شود. آمونیاک اثرات سمی بر روی مغز دارد و در نتیجه باعث علایمی از جمله تشنج، گیجی، کوری، آتاکسی و فشار دادن سر به اجسام می شود.
- هپاتیت ممکن است منجر به اختلالات انعقادی شود، زیرا کبد مسئول تولید بسیاری از فاکتور های انعقادی خون است. پتشی، کبود شدن، اسهال خونی، استفراغ خونی و سایر اختلالات خونریزی دهنده در بیماران ایجاد خواهد شد. خونریزی میتواند شدید باشد و منجر به انعقاد منتشر داخل عروقی (DIC) شود.
- بسته به میزان آسیب کبدی، بیماران ممکن است زردی بافت ها، سرم و ادرار را بروز دهند.
- کلونیزه شدن ویروس در کلیه می تواند منجر به پیلونفریت شود که باعث بیماری مزمن کلیه می شود.
- CAV-1 اغلب باعث اختلالات چشمی از جمله التهاب عنبیه و جسم مژگانی و ادم قرنیه می شود. به علت وجود کدورت آبی رنگ در چشم، ادم قرنیه را چشم آبی نیز میگویند. در اغلب سگ های بهبود یافته، این حالت به طور خود به خودی برطرف می شود.
تشخیص
- CAV-1 بیشتر بر اساس علایم بالینی، معاینه، تاریخچه و انجام تست های آزمایشگاهی می باشد.
- تست های آزمایشگاهی مرجع شامل جداسازی ویروس، تعیین تیتر آنتی بادی سرم و IFA می باشند.
- هیستوپاتولوژی به هنگام کالبدگشایی، گنجیدگی های داخل هستهای را در سلول های کبدی نشان می دهد.
درمان
- همانند سایر بیماری های ویروسی دیگر، درمان حمایتی برا بهبودی سگ ها ضروری است.
- درمان حمایتی شامل تزریق وریدی مایعات دارای دکستروز و الکترولیت ها است. مایع درمانی به روش زیر جلدی، به ویژه در سگ های دارای اختلالات انعقادی توصیه نمی شود.
- به علت کاهش لکوسیت ها و در معرض خطر بودن سیستم ایمنی، سگ های مبتلا به CAV-1 برای درمان و پیشگیری از ایجاد عفونت های ثانویه اغلب آنتی بیوتیک های وسیع الطیف دریافت می کنند.
- انتقال خون اغلب برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی (به واسطهی تامین گلبول های سفید و کمک به تصحیح اختلالات انعقادی) انجام می گیرد. اگر بیمار دچار کم خونی شده باشد، انتقال خون فاکتور های انعقادی و پلاکت ها را نیز تا مین می کند.
- واکسیناسیون، جدا کردن بیماران و رعایت اصول بهداشتی نکات کلیدی در جلوگیری از انتشار ویروس هستند. امروزه هپاتیت عفونی سگ سانان به علت پروتکل های واکسیناسیون، به اندازهی گذشته رایج نیست.