معرفی جامع بیماری کرم قلب در سگ ها و گربه ها :
معرفی بیماری :
- بیماری کرم قلب در سراسر جهان گسترش پیدا کرده است، با این وجود در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع است، در واقع در مناطق معتدل، گرمسیری و نیمه گرمسیری اندمیک است. مواردی از این بیماری در نواحی غیر اندمیک گزارش شده است.
- اعتقاد بر این است که این بیماری با گذشت زمان در مناطق غیر اندمیک به اندمیک تغییر پیدا می کند.
- این بیماری یکی از مهمترین بیماری های انگلی در سگ ها است که سیر تکاملی غیر مستقیم دارد.
- سگ ها در نتیجه ی نیش پشه های آلوده به میکروفیلر L3 دچار آلودگی می شوند. کرم قلب توسط گونه های ویژه ای از پشه ها از جمله آئوس، کولکس و آنوفلس منتقل می شود.
- جنس ماده دیروفیلاریا ایمیتیس پس از ورود به خون سگ ها، میکروفیلر های خود را در جریان خون آزاد می کند. این میکروفیلر ها از طریق جریان خون به تمامی قسمت های بدن از جمله عروق سطحی بدن می روند. پس از نیش زدگی دوباره توسط پشه ها و مکیدن خون حیوان، میکروفیلر ها وارد بدن پشه می شوند و در آن جا به لارو عفونی تبدیل می شوند.
- این بیماری توسط انگل دیروفیلاریا ایمیتیس ایجاد می شود (عامل بیماری یک نماتود است). دیروفیلاریا ایمیتیس کرم انگلی سیستم قلبی – عروقی است.
- بیماری کرم قلب تحت عنوان دیروفیلاریوز نیز شناخته می شود.
- دیروفیلاریا ایمیتیس اولین بار در عروق خونی یک قلاده سگ شناسایی شد.
- دیروفیلاریا ایمیتیس در بطن راست قلب، ابتدای سرخرگ ششی و ورید اجوف یافت می شود. این انگل به ندرت دهلیز راست را درگیر می کند.
- در ایران، دیروفیلاریا ایمیتیس نخستین بار در سال 1348 گزارش شد. ایران یکی از نواحی اندمیک این بیماری است.
- این بیماری به طور شایع در سگ ها بروز پیدا می کند و می تواند انسان ها را نیز درگیر کند. بیماری کرم قلب، متازئونوز است، به عبارتی دیگر جزو بیماری های مشترک دام و انسان به شمار می رود. علاوه بر سگ ها و انسان ها، روباه ها، کایوت ها، گربه های اهلی، موش آبی، گربه وحشی و شیر دریایی نیز میزبان این انگل هستند.
- در گربه ها مستعد شدگی به این بیماری وجود دارد.
- چرخه ی زندگی این انگل در گربه ها همانند سگ ها است.
- عامل احتمالی در گسترش این بیماری، انتقال سگ ها از یک کشور به کشور دیگر است. این بیماری در گذشته در مناطق استوایی، نیمکره ی شمالی و جنوبی یافت می شد که امروزه به استرالیا و آمریکای شمالی گسترش پیدا کرده است.
- دیروفیلاریا ایمیتیس گونه های مختلفی از حیوانات را تحت تاثیر قرار می دهد، با این وجود به طور عمده سگ ها را درگیر می کند.
- کرم های بالغ می توانند به مدت یکسال یا بیشتر در بدن سگ ها زنده بمانند.
- چرخه ی زندگی کرم قلب از پنج مرحله ی لارو تشکیل شده است (L1 تا L5). کرم های بالغ اغلب در سرخرگ های ششی زندگی می کنند. کرم های ماده، میکروفیلاریا (L1) را به سیستم گردش خون میزبان آزاد می کنند. پس از خونخواری پشه ها از میزبان، این میکروفیلر ها همراه با خون وارد بدن میزبان می شوند. طی ۱۷-۸ روز، این لارو ها دگردیسی پیدا می کنند و به لارو های L3 تبدیل می شوند. رشد این لارو ها به دنای محیط بستگی دارد (۱۴ سانتی گراد و کمتر). در صورتی که دمای محیط مناسب نباشد، رشد و دگردیسی آن ها اتفاق نمی افتد. زمانی که این پشه ها توسط حیوان میزبان از جمله سگ ها خورده شوند، لارو های مرحله ی سوم (L3) وارد بدن میزبان می شوند. حدود ۱۲-۱ روز پس از این مرحله، لارو های L3 در داخل بافت های زیر جلدی، چربی یا ماهیچه های اسکلتی به لارو L4 تبدیل می شوند. طی ۶۰-۵۰ روز پس از عفونت اولیه، لارو های L4 به لارو های L5 تبدیل می شوند. کرم های نابالغ سپس وارد جریان خون می شوند و به قلب و سرخرگ های ششی مهاجرت می کنند. این کرم های نابالغ طی ۱۵۲-۹۹ روز در آنجا به کرم های بالغ تبدیل می شوند.
- در شرایط آب و هوایی ایده آل، چرخه ی زندگی کامل آن ها ۲۱۰-۱۸۴ روز طول می کشد.
- کرم های بالغ معمولا به مدت ۵ ماه در بدن سگ ها زندگی می کنند (در مورد میکروفیلاریا ها حدود ۳۰ ماه است).
- شدت عفونت ناشی از این بیماری به شدت درگیری، مدت عفونت و پاسخ ایمنی میزبان بستگی دارد.
- محدودیت زمانی در فعالیت پشه های ناقل یکی از فاکتور های اصلی در شیوع بیماری است. در فصول سرد سال به دلیل کاهش این پشه ها، شیوع بیماری کاهش پیدا می کند.
- یکی از فاکتور های مهم در ابتلا به این بیماری، محل نگهداری حیوانات است. نتایج تحقیقی نشان داده است که میزان آلودگی سگ هایی که در بیرون از خانه به سر می برند، دو برابر سگ هایی است که در داخل خانه نگهداری می شوند، با این وجود تحقیقات دیگر نشان داده اند که سگ هایی که به طور کامل در داخل خانه نگهداری می شوند، نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
- ابتلا به این بیماری در سگ های نر نسبت به سگ های ماده بیشتر است، پس می توان نتیجه گرفت که این بیماری تحت تاثیر جنسیت قرار دارد.
- بیماری کرم قلب با سن حیوان مرتبط است. با افزایش سن حیوان، درصد ابتلا به بیماری افزایش پیدا می کند.
- نتایج برخی از تحقیقات نشان داد که بین میزان وقوع آلودگی و عواملی از قبیل سن، جنس، نژاد و وضعیت نگهداری ارتباط معنا داری وجود ندارد.
- عفونت کرم قلب ممکن است تحت بالینی باشد (در ۳۰-۲۰ درصد موارد).
علایم بالینی :
- علایم بالینی این عفونت به میزان درگیری بستگی دارد (شدت بیماری در گربه ها بیشتر از سگ ها است).
- این عفونت در سگ ها مزمن بوده و اغلب سگ های مبتلا پس از ماه ها یا سال ها علایم بالینی را از خود نشان نمی دهند.
- اختلالات تنفسی، سرفه خشک، تنگی نفس، لاغری، کم خونی، کاهش وزن، ضعف، خستگی زودرس هنگام فعالیت بدنی، بیهوشی، افزایش دمای بدن، سیانوز، اختلالات قلبی، آریتمی های قلبی، نارسایی قلب از جمله علایم بالینی این بیماری به شمار می روند.
- در برخی موارد، در این عفونت استفراغ خونی قابل مشاهده است.
تشخیص :
- تشخیص این بیماری براساس علایم بالینی می تواند دشوار باشد، زیرا علایم بالینی این بیماری متنوع است و ممکن است با سایر بیماری های دیگر اشتباه گرفته شود.
- انجام تست های سرولوژیکی و مولکولی، تصویر برداری یا رادیوگرافی سینه ای، الکترو کاردیوگرافی و اکو کاردیوگرافی به تشخیص قطعی بیماری کمک می کند.
درمان :
- درمان این بیماری در برخی از موارد دشوار است، پس باید در صورت بروز علایم اولیه سریعا سگ یا گربه تان را به کلینیک دامپزشکی ببرید تا تحت درمان قرار بگیرد.
- آسیب های ریوی ناشی از این عفونت می تواند غیر قابل درمان باشد، پس درمان این بیماری باید در همان روز های اولیه شروع شود.
- همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، پس با مراجعه به کلینیک دامپزشکی از دامپزشک بخواهید که دارو های پیشگیرانه این بیماری را برای حیوان خانگی تان تجویز کند.