عفونت قارچی حیوانات چیست؟
عفونت قارچی حیوانات یکی از مواردی است که بسیاری از پت ها را درگیر می کند به همین دلیل قصد داریم تا تمامی موارد مهم و مربوط به آن را شرح دهیم. بیایید ابتدا کمی در رابطه با قارچ ها صحبت کنیم و در ادامه به ارتباط قارچ ها با بیماری زایی و عفونت بپردازیم.
قارچ ها درگذشته جزء گیاهان بدون آوند طبقه بندی شدهاند، این وجه تسمیه به علت شباهت این ارگانیسمها به سلولهای گیاهی بود که با بررسیهای دقیق تر و مشخص شدن تفاوتهای اصلی آنها با گیاهان، سلسله جدیدی تحت عنوان قارچ ها ایجاد شد.
قارچهای بیماری زا برای انسان و حیوان با توجه به پراکندگی وسیع آنها در طبیعت، بسیار اندک است. از بین گونههای متعدد قارچی، ۱۵۰ گونه به عنوان پاتوژن انسان و حیوان است.
عفونت قارچی سگ
عفونت قارچی سگ عموما مربوط به انگلها میشود و به طور کلی به ۳ دسته تقسیم میشوند:
1- عفونت حاصل از انگل کرم گرد: زمانی که سگ به این نوع عفونت مبتلا میشود، ضایعات پوستی و ریزش مو در سطح بدن ظاهر میشود.
2- عفونت حاصل از قارچ مخمر: زمانی که سگ مبتلا به این عفونت میشود، ضایعات پوستی و ریزش، به صورت موضعی و بیشتر در اطراف چشمها، بینی و گوشها پدید میآید.
3- عفونت حاصل از جرب: تفاوت میان این بیماری با دو مورد قبلی در شدت درگیری و علائم است. زمانی که سگ مبتلا به جرب میشود، ضایعات بسیار شدید و بدشکلی تقریبا تمامی نواحی بدن را درگیر میکند. ضایعات حاصل از جرب در بدن سگ شامل پوستهپوسته شدن بدن، زخم، التهاب و خونریزی این زخم ها است.
البته این نکته را فراموش نکنید که عفونت در سگ صرفا در عفونت قارچی محدود نیست، بلکه موارد دیگری نیز در عفونت سگ وجود دارد اگر به دنبال درمان عفونت در سگ هستید، می توانید از مقاله مربوط به آن در دامپزشکی دکتر تقی پور دیدن کنید.
نکته بسیار مهم و حائز اهمیت در عفونت قارچی در سگ، اقدام به موقع برای درمان و طی کردن پرسه درمان با صبوری و رعایت نکات بهداشتی است. همچنین شما همراهان عزیز می توانید از مقاله مربوط به حساسیت پوستی سگ نیز دیدن کنید.
عفونت قارچی گربه
بیماری حاصل از عفونت قارچی گربه با ورود چند مورد از قارچ های خاص به بدن پدید میآید که عبارت است از:
1- قارچ های سطحی بدن: این نوع قارچ با تغذیه از بافت رویی پوست که بافتی زنده است، ایجاد بیماری میکند. روی پوست مادهای تحت عنوان کراتین وجود دارد، جنس برخی از قسمتهای بدن از جمله مو و ناخن هم از کراتین است.
این قارچ با تغذیه از کراتین سبب آسیب رساندن به این نقاط از بدن میشود و ایجاد عفونت و التهاب در این نواحی میکند. یکی دیگر از علائم درگیری این قارچ، ریزش مو در سطح بدن به صورت سکهای است. یعنی ممکن است در سرتاسر بدن نقاطی به صورت دایرهای شکل دچار ریزش مو بشوند.
2- قارچ موجود در گوش: یکی از درگیریهای نسبتا زیاد در گربه ها به سبب وجود این قارچ در گوش است. این نوع از عفونت قارچی میتواند بسیار خطرناک باشد چرا که از نواحی لاله گوش به داخل میرود و میتواند به مغز آسیب برساند. علائم ناشی از وجود این قارچ در گوش گربه عبارت از: کیستهای پر از مایع و عفونی، زخمهای شدید و پوستهپوسته شدن گوش.
3- قارچ موجود در دهان: این قارچ با ورود به بدن گربه در دهان و بر روی لثهها جایگزین میشود و سبب تخریش و التهاب در دهان گربه شود.
عفونت قارچی در گربه یکی از مشکلات مهمی است که بسیاری از صاحبان گربه با آن مواجه هستند، در صورتی که برای برطرف کردن این مشکلات نیاز به دریافت مشاوره دارید، می توانید با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی کارشناسان ما بهره مند شوید.
تشخیص و علائم عفونتهای قارچی حیوانات
قارچ ها دارای آنتی ژن های قوی نیستند که سیستم ایمنی بدن را تحریک کنند و در مقابل آنها آنتی بادیهای موثر تولید کنند. به عنوان مثال در بیماریهای قارچی، علائمی مانند تب بالا دیده نمیشود، به همین علت است که در بیماریهای قارچی، واکسنی وجود ندارد و دارای اپیدمی بالایی نیست.
ممکن است تا به حال اصطلاح «ریزش مو سکهای» را شنیده باشید که علت اصلی آن، قارچ ها هستند، اغلب قارچهایی که باعث بیماری زایی و بروز علائم در حیوانات میشوند، سبب ریزش مو، التهاب پوستی، قرمزی و خارش میشوند.
قارچ باعث ریزش مو سکهای میشود، یعنی در برخی از نقاط بدن، موها بهاندازه یک سکه ریزش پیدا میکنند. اگر بیماری قارچی پیشرفت زیادی داشته باشد و درگیری شدیدی ایجاد کند، این نقاط سکهای به یکدیگر میپیوندند و در این نقاط از بدن التهاب و قرمزی کاملا مشهود است.
جرب نیز مانند قارچ سبب ریزش مو میشود اما تفاوت اصلی بین قارچ و جرب این است که جرب، برخلاف قارچ ریزش مو بهصورت سکهای را ایجاد نمیکند بلکه ناحیه وسیعتری را دربر میگیرد.
برای تشخیص عفونتهای قارچی چندین روش وجود دارد:
1- استفاده از لام: سطحی از بدن که دچار ریزش مو شده است را با استفاده از تیغ خراش میدهند تا کمی خونریزی کند، سپس مقدار کمی از ضایعات پوستی حاصل را بر روی لام گذاشته و به آزمایشگاه ارسال میکنند.
2- استفاده از لامپ وود: این روش فقط برای چندگونه محدود از قارچ ها است. در صورتی که قارچ روی پوست وجود داشته باشد با گرفتن لامپ وود بر روی بدن حیوان، قارچ ها به رنگ سبز ظاهر میشوند.
3- کشت از ناحیه مشکوک به قارچ: این روش، بهترین روش در تشخیص عفونت قارچی است. به این صورت که ناحیه مشکوک را خراش میدهند و داخل محیط کشت قارچ قرار میدهند. کمی زمان بر است اما با قطعیت جواب را نشان میدهد.
نحوه انتقال بیماری عفونت قارچی در حیوانات خانگی
این بیماری علاوه بر اینکه از حیوانی به حیوان دیگر منتقل میشود، از حیوان به انسان نیز منتقل میشود و جزء بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان است.
به همین دلیل زمانی که علائم این بیماری پدیدار میشود باید سریعا نسبت به درمان آن اقدام نمود. برخی از صاحبین سگ و گربه زمانی که برای قارچ پوستی حیوان خود به بیمارستان دامپزشکی مراجعه میکنند، از خارشهای بدن خود نیز شکایت میکنند.
این بیماری بر اثر تماس مستقیم و محیط آلوده انتقال پیدا میکند و سبب بیماری زایی در میزبان خود میشود. قارچ ها سریعا و به آسانی از حیوانی به حیوان دیگر منتقل نمیشوند و اگر هم منتقل بشنود بهآسانی بیماری زایی ایجاد نمیکنند. یکی از عواملی که سبب بیماری زایی قارچ در میزبان میشود، ضعف سیستم ایمنی میزبان خود است.
سموم قارچی و مسمومیتهای ناشی از آن
بعضی از قارچ ها برای انسان و حیوان بیماری زا نیستند اما سمومی تولید میکنند که دارای سمیت شدید است که اگر همراه مواد غذایی خورده شود ایجاد مسمومیت میکند.
عوارضی که قارچ ها برای حیوان ایجاد میکند:
1- خود آنها مستقیم میتوانند عفونت ایجاد کنند. همانطور که گفته شد، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند بیشتر در معرض عفونت قارچی هستند.
البته در صورت مهیا شدن شرایط در بعضی قارچ ها، چنانچه حیوان دارای سیستم ایمنی قوی هم باشد، قارچ حیوان را دچار عفونت میکند. قارچهایی که در حیواناتی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند دیده میشوند، قارچهای فرصت طلب نامیده میشوند.
2- قارچ وجود ندارد اما سم آن در ماده غذایی وجود دارد که با ورود سم به بدن، باعث مسمومیت میشود. قارچ ها علاوه بر مسمومیت، آلرژن هم میتوانند باشند؛ یعنی اسپور قارچ از طریق تنفس و دستگاه گوارش وارد بدن میشود و واکنشهای حساسیتزا به وجود میآورد. از جمله: خارش، آبریزش بینی، قرمز شدن چشم و التهاب موضعی.
سمومی که از قارچ ها تولید میشود عبارت است از:
میسی تیسموس (Mycetismus) و مایکوتوکسین (Mycotoxicoses) که مورد دوم از مهم ترین سمهای عامل مسمومیت زا است.
بیماریهای قارچی حیوانات
مناسبترین و به روز ترین طبقه بندی بیماریهای قارچی، بر اساس محل ایجاد ضایعه است. بر این اساس ۴ نوع بیماری وجود دارد:
۱. بیماریهای سطح بدن (Superficial)
این نوع بیماری سطح بدن حیوان را درگیر میکند. عوامل قارچی چه از نوع کپک و چه از نوع مخمر بر روی سطح بدن و پوست میچسبد اما به پوست کاری ندارد و فقط به عنوان تکیهگاه از آن استفاده میکند.
این عامل بر روی پوست تکثیر و افزایش مییابد و از بقایای پوست مرده که حاوی موادی نظیر اسیدهای چرب، عرق، مواد شیمایی و نمک که بر روی پوست وجود دارند، تغذیه میکنند.
superficial ها بر روی پوست و ضمایم پوست وصل میشوند. ضمایم پوست شامل: مو و ناخن است که جنس آنها از کراتین است.
۲. بیماریهای جلدی (Cutaneous)
این نوع بیماری قوی تر عمل میکند و به علت اینکه خود دارای آنزیم منحصر به فردی به نام کراتیناز است، باعث تخریب پوست هم میشود. در موجودات زنده فقط قارچ cutaneous دارای آنزیم کراتیناز است که با نام درماتوفیت شناخته می شود. آنزیم کراتیناز، عامل بیماری زایی و شدت و حدت این قارچ بهحساب میآید.
درماتوفیت ها دارای ۳ جنس مهم تریکوفیتون، میکروسپوروم واپیدرموفیتون است که بیماریهای جلدی ایجاد میکنند.
۳. بیماریهای زیرجلدی (subcutaneous)
این قارچ ها به ناحیه زیر پوست که شامل عروق خونی، مایع میان بافتی، اعصاب و سلولهای زنده هستند، حمله میکنند.
بیماریهای subcutaneous بسیار کم و نادر هستند و دارای ضعف هستند و آن ضعف این است که خود نمیتوانند لایه شاخی پوست را سوراخ کنند و در صورتی که لایه شاخی پوست تحت عوامل دیگری سوراخ شود، آنها میتوانند خود را به زیر پوست برسانند و خود را در آنجا مخفی کنند و سبب بیماریزایی شوند.
۴. بیماری که کل بدن را درگیر میکند (systemic mycoses):
این عامل میتواند با خون در سراسر بدن گردش کند و در بافت مورد نظر ایجاد مشکل کند.systemic mycoses از خطرناک ترین و کشنده ترین بیماریهای قارچی بهحساب میآید. عامل ایجاد کننده این بیماری، قارچهایی هستند که دارای پاتوژن اولیه هستند مانند قارچ هیستوپلاسما کپسولاتوم، کوکسیدیوزایمیدیس و سرتوکوکوسنئوفورمان.
پیشگیری از ابتلا و درمان عفونت قارچی
تنها راه پیشگیری از ابتلا به بیماری عفونت قارچی، رعایت نظافت و چکاپ های دورهای و به موقع حیوانات خانگی است.
برای درمان عفونت قارچی حیوانات داروهای زیاد و موثری استفاده میشود که عبارت است:
- فلوکونازول
- کلوتریمازول
- نیستاتین
- کتوکونازول
- انواع ویتامینها و داروهای تقویتی
شماره تماس: ۲۲۳۸۴۸۰۰
صفحه اینستاگرام: dr.taghipour.pethospital@
بدون دیدگاه